Korkutan uyarı: Bu besinler çocuğunuzu hasta edebilir!
Doç. Dr. Hikmet Tekin Nacaroğlu, çocuklarda başta mercimek olmak üzere görülen baklagil alerjisine yönelik açıklamalarda bulundu. Doç. Dr. Nacaroğlu, besin alerjisinin bağışıklık sistemi tarafından besinlere karşı anormal yanıtın verilmesiyle ortaya çıktığını belirterek “Besin alerjisinin oluşumunda genetik ve çevresel birçok faktör rol oynamakta olup görülme sıklığı günümüzde giderek artmaktadır. Son yıllarda özellikle solid organ transplantasyonu yapılan çocuklarda besin alerjisi görülme sıklığında artış bildirilmektedir. Özellikle bir yaşından önce nakil yapılan çocuklar nakil sonrası tedavi amaçlı almış oldukları immunsupresif ajanların bağırsak epitel bariyerin bozulmasına yol açarak besin duyarlılığını artırmaktadır” dedi.
Çocuklarda en sık süt, yumurta, buğday, kuru yemiş, yer fıstığı ile diğer baklagillere karşı alerjik reaksiyonların görüldüğüne değinen Doç. Dr. Nacaroğlu, şöyle devam etti: “Baklagiller, duyarlı olan kişilerde ciddi alerjik reaksiyonlara yol açarak yaşamı tehdit eden belirtilere neden olabilir. Baklagillerin tüketimi ile ciltte kızarıklık, kaşıntı ve ödem plakları (ürtiker), dudaklarda ve göz çevresinde şişlik, dilde şişme, karın ağrısı, kusma, nefes darlığı, öksürük, boğazda tıkanıklık hissi, göğüs ağrısı, çarpıntı ve tansiyon düşüklüğü görülebilir. Aşırı duyarlılığı olan nadir vakalarda ise en ciddi besin alerjisi reaksiyonu olan anafilaktik şok tablosu meydana gelebilir. Bugüne kadar farklı baklagillerden çok sayıda alerjen saptanmış ve tanımlanmıştır. Baklagillerin tüketimine bağlı görülen alerji sıklığı yer fıstığı, soya fasulyesi, mercimek, nohut, bezelyeye doğru giderek azalmaktadır. Yer fıstığı alerjisi İngiltere, Fransa, İsviçre ve Kuzey Amerika’da, soya fasulyesi alerjisi ise Japonya’da daha sık olarak bildirilmektedir. Özellikle mercimek ve nohut, Akdeniz, Orta Doğu ve bazı Asya ülkelerinde çocuklardaki besin alerjisinin sık bir nedenidir.”
Doç. Dr. Nacaroğlu, Türkiye’de en çok görülen baklagil alerjilerini ise şu şekilde açıkladı: “Mercimek çocuklarda Türkiye’de altıncı sıklıkta görülen besin alerjenidir. Türkiye’de tüketilen başlıca mercimek türleri olan kırmızı ve yeşil mercimeğin her ikisine karşı da alerjik reaksiyonlar tanımlanmıştır. Mercimek alerjisine bağlı semptomlar sıklıkla yeme sonrası saptanmakla birlikte temas yolu veya buharının inhalasyonu ile de görülebilmektedir. Baklagiller kendi aralarında ve diğer besinlere karşı çapraz reaksiyon oluşturabilme özelliğine sahiptir. Örneğin mercimek alerjisi olan çocuklarda nohut, bezelye, yer fıstığı ve soya gibi diğer baklagiller ile de alerji görülebilmektedir. Ülkemizde yapılan çalışmalarda mercimek alerjisi olan Türk çocuklarının yüzde 83’ünde başta nohut olmak üzere diğer baklagillere de alerjisi olduğu saptanmıştır.”
Günümüzde acı bakla alerjilerinin de görülme sıklığının arttığına dikkat çeken Doç. Dr. Nacaroğlu, şu bilgileri verdi: “Bilimsel ismi Lupinus Albus olan acı bakla ise anavatanı Akdeniz havzası olan, baklagiller sınıfından, otsu bir bitkiden elde edilir. Türkiye coğrafyasında tirmis, termiye, acı bakla, delice bakla, gavur baklası, mısır baklası gibi değişik isimlerle adlandırılmaktadır. Antalya yöresinde tirmis, Konya ve Isparta yöresinde termiye adıyla tüketilmektedir. Ayrıca gluten içermemesi ve yüksek besinsel değere sahip olması nedeni ile glutensiz ürünler için ülkemizde de alternatif bir hammadde haline gelmiştir. Unu, makarnası ve diyet lifleri gıda sektöründeki başlıca kullanım alanlarıdır. Günlük beslenme programımızda kullanımının artmasıyla acı bakla ile ilgili alerjik reaksiyonlar giderek artan oranlarda bildirilmektedir. Acı bakla duyarlılığı olan olgularda yine diğer baklagil alerjilerinde olduğu gibi eş zamanlı soya, bezelye ve yer fıstığına da alerjik reaksiyon olduğu gösterilmiştir.”
