Trismus yani çene kilitlenmesi, çenede yer alan eklemleri çevreleyen kaslarda spazmlar görülmesi durumudur. Çenenin tam olarak açılmadığı trismus, enfeksiyon, darbe ve başka türlü koşullar nedeniyle meydana gelebilir. Trismus, çenede ağrı ve kilitlenme şeklindeki belirtilerle görülür. Kişinin ağzını açamaması nedeniyle konuşma ve besin tüketimi konusunda sorunlara yol açabilir. Tedaviye ne kadar erken başlanırsa sonuç da o kadar hızlı bir şekilde görülür.
Trismus (Çene Kilitlenmesi) Nedir?
Trismus, yüz ve çene kasları ile sinirlerdeki hasar nedeniyle çenenin tam olarak açılamaması durumudur. Halk arasında çene kilitlenmesi olarak da bilinen trismus, kişinin yemek yeme, konuşma ve ağız hijyenine müdahalenin azalmasına ve zorlaşmasına neden olur. Diş apseler, enfeksiyon ve darbeler trismusa sebebiyet verebilir. Bunun yanında eklem bozuklukları, kas-iskelet sistemi sorunları ve baş ve boyun bölgesine uygulanan radyoterapi de çene kitlenmesinin nedenleri arasında sayılır. Trismus, günlük yaşamı olumsuz etkileyen bir sorun olarak görülür. Bu nedenle, rahatsızlığın altta yatan nedenini belirleyerek uygun tedavi yöntemlerini uygulamak gerekir.
Kişinin normalde ağız açıklığı 40 ila 60 mm arasında yer alır. Trismus yani çene kitlenmesi yaşandığı durumda ise ağız açma açıklığı 20 ila 30 mm genişliğine düşer. Bu durum kişinin beslenmesine ve konuşmasına önemli derecede etki eder. Trismus, çoğunlukla birkaç hafta içinde kaybolabilir. Kronik ya da uzun süreli trimus olan bazı kişilerde konuşamama kaynaklı olarak da depresyon gelişebilir.
Trismus (Çene Kilitlenmesi) Belirtileri Nelerdir?
Trismusun en yaygın görülen belirtisi, çenenin normal hareketinin kısıtlanması ve açılmamasıdır. Bunun yanında çeşitli sebeplerden dolayı ortaya çıkan trismus belirtileri arasında çenede hissedilen ağrı olarak tanımlanabilir.
Trismus yani çene kilitlenmesi belirtileri şöyle sıralanabilir:
Bu trismus belirtileri, hastalığın şiddetine ve altta yatan nedenine bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
Trismus (Çene Kilitlenmesi) Neden Olur?
Trismus yani çene kilitlenmesi çene kasları, temporomandibular eklem (TME) veya çevre dokuların zarar görmesi gibi çeşitli nedenlere bağlı olarak görülebilir. Trismusun başlıca nedenleri şöyle açıklanabilir:
Dişte meydana gelen apseler ve enfeksiyonlar çenedeki kasların hareketinin kısıtlanmasına neden olabilir. Bunun yanında diş problemleri kişinin çene kaslarında spazma sebebiyet verir. Özellikle alt yirmilik dişlerin çekimi sonrasında trismus gelişebilir.
TME disfonksiyonu veya artriti, çenenin kasılarak açılmasını engelleyen ve ağrıya neden olan durumlar arasında yer alır. Bu da trismusa zemin hazırlar.
Travma, çeneye darbe ya da yaralanmalar sonucunda çene ya da yüz bölgesinde yer alan kasların zarar görmesine neden olan trismusa neden olabilir.
Özellikle baş ve boyun bölgesine uygulanan radyoterapi, kaslarda ve bağ dokularda fibrozis (doku sertleşmesi) neden olarak trismus yani çene kitlenmesini doğurabilir.
Miyofasiyal ağrı sendromu, Parkinson, MS gibi sinir sistemi hastalıkları, stres ve anksiyete, çene kaslarında istemsiz kasılmalara neden olarak trismus oluşmasını zemin hazırlar.
Trismus (Çene Kilitlenmesi) Tedavisi Nasıl Olur?
Trismus yani çene kitlenmesi tedavisi, altta yatan nedenine bağlı olarak değişiklik gösterir. Tedavi, genellikle bir dizi yöntem ve yaklaşımı içerir. Çoğunlukla geçici bir durum olan trismus, erken tedaviye ile hızlı bir şekilde iyileşme sağlanabilir.
Bir fizyoterapist eşliğinde yapılan çene egzersizleri, çene kaslarının esnekliğini artmasını sağlayarak ve hareket kabiliyetini geri kazandırılmasını amaçlar. Günlük olarak tekrarlanan basit çene açma-kapama ve yan hareket egzersizleri kasları esnetir ve güçlenmesinde etkili olur.
Uzman doktor trismus tanısının ardından kişiye kas gevşetici, ağrı kesici veya antiinflamatuar ilaç önerebilir.
Yumuşak gıda diyetinin uygulanması ve sert, gevrek yiyeceklerden kaçınılması, trismus semptomlarının düzelene kadar ağrıyı hafifletmek için yapılması önerilir.
Trismus tedavisinde, multidisipliner bir yaklaşım önemlidir. Diş hekimleri, çene cerrahları, fizyoterapistler ve psikologların birlikte çalışmasıyla beraber hastanın en iyi sonucu alması sağlanır.
Trismus (Çene Kilitlenmesi) Hakkında Sık Sorulan Sorular
Trismus, yani ağız açma güçlüğü yaşandığı durumda 2 ila 3 haftada içerisinde kendiliğinden düzelme gösterir.
Trismus önlenmesi mümkün bir hastalık türüdür. Ağız hijyenini sağlamak, düzenli diş kontrolleri yaptırmak, diş enfeksiyonlarını erken tedavi etmek ve çene travmalarından kaçınmak trismus riskini azaltabilir.
