Tetanoz nedir? Tetanoz aşısı ne zaman yapılır?

Tetanoz, ciddi bir hastalıktır ve önlem alınmadığı takdirde ciddi sonuçlar doğurur. Bu yazıda sizin için “Tetanoz nedir, tetanoz aşısı ne zaman yapılır?” gibi soruların cevaplarını derledik.

Tetanoz, insanların sinir sistemini etkiler ve özellikle de çene ve boyun kaslarında ağrılı kas kasılmalarına yol açar. Clostridium tetani adında bakteriyel bir toksinin neden olduğu bir hastalıktır. Solunum sistemine müdahale eder ve ölümcül olabilen bir tehdite yol açar. Halk arasında “kazıklı humma” olarak da karşımıza çıkar. Dünyanın gelişen bölgelerinde düzenli olarak uygulanması sağlanılan tetanoz aşısı desteğiyle tetanoz hastalığı çok nadir görülür. Bunun yanında, aşısını güncellemeyenler hala bir tehdit olarak görülür.

Tetanoz, 4 tip olarak gözlenir: Jeneralize, neonatal (yenidoğan), lokal (tek bir kas grubunu etkileyen), ve sefalik(yüz sinirlerini etkileyen) tetanoz adı verilir. Yenidoğan tetanoz özellikle göbek bağı steril olmayan ortamlar ve uygulamalar ile kesilen bebeklerde olur. Lokal tetanoz ise zamanla ağırlaşır ve jeneralize tetanoz haline gelir. Sefalik tetanoz, jeneralize tetanoz türünün alt tipine girer ve kafa travması sonrası meydana gelir.

Toz, hayvan dışkısı ve topraklarda bulunan Clostridium tetani isimli bakteri sporları tarafından meydana gelen toksinden oluşur. Bu sporlar derinizin tabakalarını aşar ve yaraya girerek, tetanospazmin üreten bakteriye dönüşür. Toksin, kaslarınızı kontrol eden sinirleri bozar ve doğrudan tetanoz belirti ve semptomlarını gösterir. Bu da kas sertliğine ve spazmlara neden olur. Tetanoz hastalığına yakalananlar, tetanoz aşısı yapılmayanlarda ve yaklaşık on yıllık pekiştirici aşıları uygulamayanlarda görülür. Şunun da altını çizmekte fayda vardır; tetanoz bulaşıcı bir hastalık değildir. Aşıları güncel tutmazsanız, tetanoza neden olan bakterinin herhangi bir yaranızda içeri girmesine izin vermiş olursunuz. Bu yaralara en basitinden iğne ve kıymık gibi cisimsel batmalara örnek verebiliriz. Ayrıca delinmeden kaynaklanan piercing, enjeksiyon ilaçları da tetanoza zemin hazırlar. Hayvan ısırmaları, böcek sokmaları, diş enfeksiyonları ve hamile kadınların aşısının yetersiz olması sebebiyle bebeğe geçme durumu da tetanoza neden olur.

Tetanozun toksini vücudun sinir uçlarına yapışırsa, temizlemek imkansızdır. Bu enfeksiyonun iyileşmesi için yeni sinir uçlarının büyümesi gerekir. Bu da birkaç aylık zamanı alır. Tetanoz enfeksiyonu komplikasyonu olarak kemik kırılmasını örnek verebiliriz. Bunun nedeni, spazmların şiddetlenmesi ve omurganın veya diğer kemiklerin kırılmasıdır. Akciğer arteri tıkanması da bir komplikasyondur. Vücudunuzun başka yerlerinden akan bir kan pıhtısı, akciğer damarlarında tıkanmaya neden olur. Tetanik kas spazmları solunum sisteminizi etkileyerek zorlaştırır.

Aşı yaptırarak bu enfeksiyondan rahatlıkla kurtulabilirsiniz. Uzun yıllar boyunca kullanılabilen etkili bir yöntemdir. “Tetanoz aşısı nedir?” sorusuna daha detaylı olarak bakarsak, beşli karma aşıdan oluşur. (DaBT-İPA-Hib) 2, 4,6 ve 18. ayda uygulanır. Ayrıca dört ve altı yaş arasında da dörtlü karma aşı uygulanır. (DaBT-İPA) Bu da pekiştirme dozudur. Yaşının gelmesine rağmen okula başlamayan çocukların tetanoz aşısı, ilk girdikleri eğitim zamanında okul aşısı olarak yapılır. 13. yaşta Td aşısı yapılır. Bu pekiştirme aşısı, yetişkinler için de uygulanır. Hem bağışıklık sistemini düzenler hem de tetanozu önler. Daha önce tetanoz aşısı olmadıysanız doktora başvurmalısınız. Birinci doz aşıyı vurulduktan iki hafta sonra ikinci dozu, altı ay sonra da üçüncü dozu vurulmalısınız. Uzmanlar tarafından bunları yaptırdıktan sonra her 10 senede yeni bir pekiştirme dozu vurulması tavsiye edilir. Tetanozun yaygın olduğu bölgelere giderseniz mutlaka aşılarınızı güncel tutmalısınız. Ayrıca, aşılarınızın düzenli bir takvimini oluşturmak sağlığınız için oldukça önemlidir.

Tetanoz aşısı yan etkileri zayıf insanlarda görülebilir. Yaygın olarak ateş, baş ağrısı, halsiz hissetme, aşı yapılan yerde uyuşma, kızarma ve şişme, sindirim sıkıntıları, idrar ve dışkıda kan oluşması ya da alerji gibi yan etkiler yapabilir. Bahsettiğimiz yan etkiler, bakterinin vücuttaki kuluçka dönemine bağlı olarak yaklaşık 21 günlük zamanda oluşabileceği belirtilere ek olarak görülür. Yan etki yaşamanız durumda doktora başvurmanızı öneririz.

Tetanoz belirtisi, bakterilen vücudunuza bir yara vasıtasıyla girmesinden sonra ortaya çıkar. Bu süre birkaç gün ile birkaç hafta içinde olur. Bakterilerin kuluçka süresi 7-10 gündür. Belirtiler arasında en yaygını çene kaslarında kasılmalar meydana gelmesidir. Boyun kaslarında kasılma, karın kaslarında sertlik ve yutkunma zorluğu yaşarsanız doktora başvurmalısınız. Tetanoz enfeksiyonuna yakalanan kişilerde nadir olarak ateş, terleme, nabız hızlanması vardır. Ayrıca enfeksiyonu yoğun bir şekilde almış bir yaranız varsa ve son beş yıl içerisinde aşı olmadıysanız doktora başvurmalısınız.

Tetanoz teşhisinin konulması için bazı aşamalardan geçilir. Fiziksel muayene, bağışıklık sistemi kontrolü ve bağışıklık geçmişine bakılmasıyla başlar. Kas spazmları, ağrı, sertlik gibi belirtilere de bakılarak teşhis konulur.

Tedavi sürecinde yaraya bakılır. Semptomları hafifletecek ilaçlar yazılır. Tetanoz sporlarının büyümesini engellemek için yara temizlenir ve tıbbi yara bakımı yapılır. Böylece yara, kirden ve yabancı cisimlerden arındırılır. Tetanoz antitoksin verilerek de tedavi edilebilir. Bu antitoksin, sinir dokusuna henüz bağlanmayan toksinleri etkisizleştirir. Bu yüzden, gelişmiş hasarlara karşı bir fayda sağlamaz. Bakterilerle savaşmanız ve temizleme işlemini hızlandırmak için enjeksiyon yoluyla antibiyotik verilebilir. Kas spazmlarını kontrol altına almak için yatıştırıcılar kullanılır. Magnezyum sülfat ve beta blokerler gibi ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar kalp atışınızı, nefesinizi ve kaslarınızı düzene sokmak için verilir. Ayrıca, tetanoz olsanız bile, yine mutlaka bu aşıyı olmanız gerekir.

Eczanelerde tetanoz aşısı iki farklı isimle satışa sunulur. Bunlar: Tetavax tetanoz aşısı ve Tetraxim tetanoz aşısıdır. Tetavax tetanoz aşısı fiyatı 14,37 TL; Tetaraxim tetanoz aşısı fiyatı 27,82 TL’dir. Bu fiyatlar 2020 yılına aittir.

Popüler Doktorlar

0 5 üzerinden

Dr. Aynur Öztürk Toksun

0 5 üzerinden

Dr. Buket Gönül

0 5 üzerinden

Dr. Cem Babacan

Related Articles