Sedef Hastalığı (Psoriasis) Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Tıbbi adı psoriasis olan sedef hastalığı, bağışıklık sisteminin aşırı aktif olması sonucu cilt hücrelerinin çok hızlı çoğalıp birikmesi sonucu kırmızı, pullu ve kaşıntılı döküntülere neden olan kronik otoimmün bir hastalıktır. Sedef hastalığının neden olduğu lezyonlar çoğunlukla dizlerde, dirseklerde, gövdede ve kafa derisinde görülür. Genetik yatkınlık ve bağışıklık sistemi yanı sıra çevresel unsurlarında tetikleyebildiği sedef hastalığı türleri arasında “Eritrodermik” ve “Püstüler” sedefler hastaların yaşam kalitesini etkileyebilmektedir Kesin bir tedavisi bulunmayan sedef hastalığının semptomları, uygun yöntemler ile kontrol altına alınarak, uzun süreli iyilik hali sağlanabilmektedir. 

Sedef Hastalığı (Psoriasis) Nedir?

Sedef hastalığı(psoriasis), cilt hücrelerinin normalden daha hızlı çoğalmasına neden olan, yaygın olarak  diz, dirsek, gövde ve kafa derisinde olmak üzere ciltte kabarık ve kaşıntılı kırmızı pullu yamalar ile seyreden otoimmün cilt hastalığıdır. Kronik bir hastalık olduğu için ömür boyu bu cilt rahatsızlığına sahip olunur.

Sedef Hastalığının Çeşitleri Nelerdir?

Farklı klinik belirtileri bulunan sedef hastalığı, saçlı deriden tırnağa kadar tüm deriyi tutabilir. Kadınlarda ve erkeklerde sedef hastalığı aynı şekilde görülür. Ömür boyu süren sedef hastalığının çeşitleri vardır. Bunlar şöyle sıralanabilir:

Sedef Hastalığı Neden Olur?

Sedef hastalığının nedenleri, soğuk ve kuru hava, stres, beslenme alışkanlıkları, aşırı alkol, sigara, cilt yaralanmaları, güneş yanığı, kortizon, aspirin ve lityum gibi kullanılan bazı ilaçlar, viral ya da bakteriyel enfeksiyonlar yanı sıra genetik yatkınlıktır.

Sedef Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Sedef hastalığının yaygın belirtileri kafa derisi, dirsek, gövde, avuç içi ve ayak tabanları başta olmak üzere vücutta kaşınan pullu döküntüler, ciltte kuruma ve çatlama, gümüş, beyaz veya gri renkli pullarla kaplı daha büyük lekeler, tırnaklarda kırılma ve tırnakların tırnak yatağından ayrılmasıdır.

Sedef Hastalığının Seyri Nasıl Olur?

Toplumda görülme sıklığı yüzde 1-3 arasında olan sedef hastalığı, alevlenme ve iyileşme dönemleriyle seyreder. Bu dönemlerin ne kadar süreceği hastalar arasında değişkenlik gösterir. Hastalığının iyilik süreci yıllarca sürebileceği gibi, bazı kişilerde de bu süreç 2-3 ay olabilir. Alevlenme sürecine ne zaman gireceği belli olmayan sedef hastalığının şiddeti ve belirtileri kişiden kişiye, hatta aynı kişide zaman içerisinde değişkenlik göstermektedir.

Sedef Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?

Genellikle muayene ile tanısı konulan sedef hastalığının farklı belirtilerle seyretmesi, başka hastalıklar ile karışmasına neden olabilmektedir. Şüpheli durumlarda sedefin bu hastalıklardan ayırt edilebilmesi ve kesin tanının konulması için biyopsi yapılması gerekir.

Sedef Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?

Kesin bir tedavisi bulunmayan sedef hastalığının semptomları, uygun yöntemler ile kontrol altına alınarak, uzun süreli iyilik hali sağlanabilir. Tipine ve şiddetine göre sedef hastalığı tedavisi değişkenlik gösterir. Öncelikle dermatoloji uzmanının hasta ile işbirliği içerisinde uygulayacağı tedaviye karar vermesi gerekir. Psoriasis tedavisinde topikal kremler, sistemik olarak kullanılan haplar, iğneler ve hastanın özel bir kabin içine sokularak kontrollü güneş ışığı alarak tedavi edildiği fototerapi yöntemi kullanılır.

Sedef hastalarının dikkat etmesi gereken hususlar:

Sedef Hastalığı Olanlar Nasıl Beslenmelidir?

Sedef hastalığı olanlar aşır baharatlı besinlerden kaçınmaları gerekir. Bunun yanında özellikle kızartma ürünlerinden uzak durarak turşu gibi kaşıntıya neden olabilecek gıdaları tüketmemeleri önerilir. Yaz döneminde domates ve patlıcanın doğru tüketimi önemlidir. 

Sedef Hastalığı ile İlgili Sık Sorulan Sorular

Sedef hastalığı, aşırı aktif hale gelen bağışıklık hücrelerinin cilt hücrelerinin hızlı çoğalmasına neden olduğu moleküller ürettiği otoimmün(bağışıklık kaynaklı) kronik bir cilt rahatsızlığıdır. Kafa derisi, dirsekler, dizler ve alt sırtta gümüş rengi pullar halinde iltihaplı, kırmızı ve kaşıntılı kabarıklıklara neden olur.

Sedef hastalığı bulaşıcı değildir.

Genetik yatkınlığı olan içine kapanık kişilerde ve stres altında yaşayanlarda daha sık görülür.

Kronik tekrarlayıcı bir hastalık olan sedef, görünür yaralara sebep olduğu için hastaların yaşam kalitelerini, eşleri, çocukları, arkadaşları ve komşuları ile ilişkilerini, cinsel, sosyal ve iş hayatlarını olumsuz yönde etkiler. Sedef hastaları kişilik olarak genellikle içine kapanık ve depresif oldukları için bu hastalara çok dikkatli yaklaşılması gerekmektedir. Uzun ve zorlu bir tedavi süreci olan sedef hastalığında doktor, hasta ve hasta yakınları işbirliği yapmak durumundadır. Stres hastalığı olumsuz etkilediği için, hastalara sadece rahatsızlıklarına yönelik değil, psikolojilerine yönelik de davranılması uygundur.

Deri döküntüleri normalde ağrıya neden olmaz. Ancak tüm vücudun sedefle kaplandığı eritrodermik formda ağrılar görülebilir. Eritrodermik sedef hastalığında vücut derisinin sürekli kepek şeklinde dökülmesi, protein kaybına neden olur. Bu form oldukça ağır bir hastalık tablosudur ve hem kalple ilgili hem de enfeksiyon gibi ikincil sorunlar ortaya çıkabilir. Özellikle yaşlı hastalarda ölüm tehlikesi bulunan eritrodermik psoriasis hastalarının mutlaka hastaneye yatırılarak yakından takip edilmesi gerekmektedir.

Eritrodermik türün yanı sıra Püstüler psoriasis de çok ağır formlardan birini oluşturmaktadır. İçleri irinli yaralar şeklinde kendini gösteren bu tür, tüm vücudu kaplayarak ağrıya neden olabilir. Püstüler sedefin de ölümcül riski bulunmaktadır.

En çok merak edilen konulardan biri de sedefin iç organlarla bir ilişkisi olup olmadığıdır. Sedefin iç organlarla bir ilişkisi yoktur. Sedef hastalığı iç organlardan kaynaklanan bir hastalık olmasa da, bazı hastalıklarla birlikte olma eğilimi bulunur. Sedef hastalarında, obezite, şeker hastalığı, kalp hastalığı, hipertansiyon, kollesterol ve kan lipit yükseklikleri yani metabolik sendrom, sedef olmayan insanlara göre daha sık görülür. Sedef hastalarının bu hastalıklar açısından da gözden geçirilmeleri gerekmektedir.

Sedef hastalarının stresten uzak durması, iyi beslenmesi, düzenli uyuması, alkol-sigara kullanmaması, spor yapması ve gereksiz ilaç kullanımından kaçınması gerekir.

Bu tedavilere yanıt vermeyen daha şiddetli vakalarda yeni kullanılmaya başlanan biyolojik ajan tedavileri uygulanır. Bu tedavi yöntemi bağışıklık sistemi ile ilişkili olmaktadır. Sedef hastalığının nedeni kesin olarak bilinmese de, bu durumun bağışıklık sistemi ile ilişkili ve bağışıklık sistemini bire bir etkileyen bir hastalık olduğu bilinmektedir.

Sedef hastalığı başlangıcı olarak cilt yüzeyinde beyaz pullar ve pütürlü kırmızı lekeler görülür. Bu lekeler ciltte herhangi bir yerde görülebilir. 

Sedef hastalığı, deride oluşan beyaz lekelerden dolayı vitiligo hastalığı ile sıklıkla karıştırılmaktadır. Fakat vitiligo ve sedef hastalığı birbirinden farklı hastalıklar olarak tanımlanır. Sedef hastalığı sırasında deride melanosit hücreleri ölerek pigment kaybına yol açmaktadır. 

Son Eklenenler

Reparil Gel N Jel Nedir? Ne İşe Yarar? Kullanımı ve Yan Etkileri

Reparil Gel N Jel etken maddesi essin ve dietilamin salisilat olduğu bilinen ve ağrı kesici özelliğiyle ön plana çıkan bir ilaçtır. İlacın tam piyasa...

Dexofen Nedir? Ne İşe Yarar? Kullanımı ve Yan Etkileri

Dexofen etken madde olarak 25 mg deksketoprofen bulunduran ağrı kesici, ateş düşürücü ve inflamasyon baskılayıcı özellikte bir ilaçtır. Steroid özellik göstermeyen anti inflamatuar ilaç grubundandır....

Zinco Şurup Nedir? Ne İşe Yarar? Kullanımı ve Yan Etkileri

Zinco Şurup etken madde olarak çinko sülfat heptahidrat içeren bebeklik ve çocukluk çağında sık olarak kullanılan ilaçlardan biridir.  Bu ilaç çinko içeren bir şuruptur....

Popüler Doktorlar

0 5 üzerinden

Uzm. Dr. Nezaket Adalar

Dahiliye
0 5 üzerinden

Uzm. Dr. Suat Altınmakas

İstanbul Özel Memorial Hizmet Hastanesi/ahmet Ermiş Diyaliz Merkezi
0 5 üzerinden

Ass. Dt. Gözde Yerlioğlu

Ege Ünv. Diş Hekimliği.fakülte

Benzer İçerikler