Tipik olarak uzun süreli D vitamini eksikliğinden kaynaklanan raşitizm; kemik gelişimini olumsuz etkileyen, kemiklerin daha kolay bükülmesi ve kırılmasına neden olan bir çocukluk çağı hastalığıdır. Çocukların vücudunun yiyeceklerden kalsiyum ve fosforu emmesine yardımcı olan D vitamini, yeterli düzeyde vücutta bulunmadığı zaman kemiklerde raşitizme neden olabilecek uygun kalsiyum ve fosfor seviyelerinin korunmasını engeller. D vitamini eksikliği dışında nadir olarak kalıtsal durumlar da raşitizm hastalığının görülmesine neden olabilir.
Raşitizm Nedir?
Raşitizm, uzun süren ve yoğun D vitamini, kalsiyum veya fosfat eksikliğine bağlı olarak çocuklarda ortaya çıkan, iskelet deformasyonları sonucu kemiklerin yumuşaması ve zayıflaması ile kendini gösteren büyüme bozukluğudur. Kalsiyum, fosfat ve d vitamini eksikliği dışında nadir bir şekilde genetik faktörler de çocuklarda raşitizm hastalığının görülme sebeplerinden biridir.
Çocukların vücudunun yiyeceklerden kalsiyum ve fosforu emmesi konusunda destek olan D vitamini, yeterli düzeyde vücutta bulunmadığı zaman kemiklerde raşitizme neden olabilecek uygun kalsiyum ve fosfor seviyelerinin korunmasını zorlaştırır. Bu durum yaşandığında çocukların kemik yapıları zayıflayıp daha kolay kırılır hale gelir.
Raşitizm, sadece çocuklarda görülmesi sebebiyle yetişkinlerde görülen osteomalaziden ayrılır. Doktor tarafından diyet listesine eklenen D vitamini ve kalsiyum takviyeleriyle birlikte iyileşmesi mümkün olan raşitizm, altında yatan başka bir nedenin varlığında ise ekstra ilaçlara ihtiyaç duyabilecek bir durumdur.
Raşitizm Neden Olur?
Sadece çocuklarda görülen raşitizm, vücuttaki uzun süreli D vitamini eksikliği sebebiyle meydana gelir. Vücuttaki kalsiyum ve fosforu emmek için kullanılan D vitamini eksikliği, çocukların kemik yapılarını daha savunmasız ve kırılgan hale getirerek raşitizm hastalığına sebep olur.
Güneş ışığından uzak kalmak en yaygın görülen D vitamini eksikliği nedeni sayılırken D vitamini açısından zengin besinler tüketmemek de bu nedenlerden biridir.
D vitamini eksikliği dışında bazı raşitizm vakalarına nadir olarak genetik hastalıklar da sebebiyet verebilir.
Raşitizm Belirtileri Nelerdir?
Genel olarak kemik ağrıları, büyümede yaşanan gecikmeler, bacak kemiklerinin kolay bükülmesi gibi durumlar raşitizm hastalığının en yaygın belirtileri arasında gösterilir.
Bunlarla birlikte raşitizm belirtileri şunları içerir:
Raşitizm Risk Faktörleri Nelerdir?
Çocuklarda raşitizm hastalığının görülme riskini artıracak faktörler şunlardır:
Koyu ten, cildin güneş ışığından D vitamini üretme yeteneğini azaltan melanin pigmentinden daha fazlasına sahiptir. Bu fazlalıktan dolayı çocuklarda raşitizm görülme riski daha yüksektir.
Şiddetli D vitamini eksikliği olan bir anneden doğan bir bebek raşitizm belirtileriyle doğabilir veya semptomlar doğumdan sonraki birkaç ay içinde gelişebilir.
Güneş ışığının az olduğu bölgelerde yaşayan çocuklarda D vitamini eksikliği sebebiyle raşitizm riski daha yüksektir.
Beklenen tarihten önce doğan bebeklerin D vitamini seviyeleri daha düşüktür.
HIV enfeksiyonlarını tedavi etmek için kullanılan bazı anti-nöbet ilaçları ve antiretroviral ilaçlar, vücudun D vitamini kullanma becerisine müdahale eder müdahale eder ve raşitizm riskini artırır.
Anne sütü raşitizmi önleyecek kadar D vitamini içermez. Sadece anne sütü ile beslenen bebeklere D vitamini damlası verilmelidir.
Raşitizm Nasıl Teşhis Edilir?
Bir çocukta raşitizm olup olmadığının tespiti için doktor tarafından fiziki muayene sırasında özellikle kafatası kontrolünün yapılmasıyla birlikte yürüyüş sırasında bacakların bükülmesi, göğüs kemiklerinin incelenmesi ve el-ayak bileklerinin durumu analiz edilir.
Ayrıca raşitizm tanısında faydalanılan testler şu şekildedir:
Raşitizm Nasıl Tedavi Edilir?
Raşitizm tedavisinde uygulanacak ilk adım kandaki D vitamini seviyesinin artırılması olacaktır. Uzun süreli D vitamini eksikliğinden kaynaklanan raşitizm hastalığının tedavisi için uygulanacak D vitamini ve kalsiyum takviyeleri, hastalığın neden olduğu belirtileri ortadan kaldırmaya fayda sağlayacaktır. Ancak çok fazla D vitamini yüklemesi vücuda zarar verebilir. Bu sebeple D vitamini kullanımı doktorun önerdiği dozda olmalıdır.
D vitamini seviyesinin artırılması için doktor tarafından çocuğun daha çok güneş ışığına çıkarılması istenir. Bunun dışında D vitamini açısından zengin balık, ciğer, süt ve yumurta besinlerin tüketimi de tavsiye edilir.
Vitamin takviyeleri dışında kemiklerde meydana gelen bozulmalara yönelik bazı durumlarda cerrahi müdahale de gerekebilir. Özellikle ağır vakalarda doktor tarafından ameliyat önerisi yapılabilir ancak buna gerek kalmadan önce raşitizmin altında yatan nedenin net olarak belirlenmesi gerekir.
Raşitizm Hakkında Sık Sorulan Sorular
Raşitizm; sadece çocuklarda görülen ve D vitamini eksikliği sebebiyle kemik yapısının deforma olmasına neden olan bir çocukluk hastalığıdır.
Sadece çocuklarda görülen raşitizm hastalığı, D vitamini eksikliğinden kaynaklanır. Bu eksiklik sonucunda meydana gelen raşitizm, çocukların kemik sağlığını olumsuz etkileyerek kemiklerin daha kolay kırılmasına neden olur.
Raşitizm hastalığı, D vitamini takviyeleri ve uygulanacak tedavi yöntemleriyle özellikle büyüme çağındaki çocukların iyileşmesini sağlar ancak tedavi edilmediği takdirde kalıcı hasara sebebiyet verebilir.
