Deksametazon (Dekort) nedir?
Dekort, iltihap ile bağlantılı hastalıkların tedavisinde etkili olan reçeteli bir tür kortikosteroiddir. İlacın etken maddesi deksametazon, inflamasyon sonucu aşırı aktifleşen bağışıklık sisteminin bu tepkisini engellemeye yardımcı olur ve oluşabilecek hasarı önler. Piyasada tablet, ampul ve göz-kulak için damla formlarında bulunur.
Koronavirüs tedavisinde Deksametazon
Oxford Üniversitesi tarafından yapılan ve sonuçları yakın zaman önce açıklanan RECOVERY çalışmanın sonuçlarına göre, Deksametazon koronavirüs tedavisinde başarılı sonuç veren ilk ilaç oldu. Hemen ardından bir açıklama yayınlayan Dünya Sağlık Örgütü, koronavirüs tedavisinde deksametazon etkisini gösteren klinik çalışmanın memnuniyet verici olduğunu vurguladı. Deksametazon tedavisi kullanılan hastalarda ölüm oranlarının yaklaşık üçte bir oranında daha az olduğu saptandı. Çalışmanın yazarları, düşük doz Deksametazon tedavisinin özellikle ağır covid-19 hastalarda faydalı olduğunu açıkladılar.
Deksametazon (Dekort) ne için kullanılır?
Deksametazon aşağıdaki durumların tedavisinde kullanılır:
- İltihap
- Alerjik reaksiyonlar,
- Romatizmal hastalıklar (Romatoid artrit, ankilozan spondilit, psoriatik artrit, çocuk romatoid artrit, lupus ve akut gut artriti),
- Eklem iltihabı
- İltihaplı göz hastalıkları
- Cilt hastalıkları (Pemfigus, şiddetli eritema multiforme, dermatit türleri, sedef hastalığı vb.),
- Kalp ve damar sistemi ile ilgili hastalıklar
- Ülseratif kolit gibi iltihaplı bağırsak hastalıkları,
- Multipl skleroz veya myastenia gravis atakları,
- Kan veya kemik iliği problemleri
Deksametazon nasıl kullanılır?
Deksametazon doğru kullanımı nasıl olmalı?
- İlacınızı yemeklerden sonra tok karnına alın.
- Bir bardak suyla için, kırmayın ya da çiğnemeyin.
- Dekort’u mutlaka zamanında alın.
- İlaç bir miktar laktoz içermektedir. Eğer laktoz intoleransınız varsa kullanmadan önce doktorunuza danışın.
- Ampul formu damar ya da kas içine uygulanır. İşlemi mutlaka bir doktor ya da hemşire yapmalıdır.
- Eğer bir dozu almayı unutursanız hatırlar hatırlamaz alın, ardından normal düzeninizde devam edin. Unutulan dozu dengelemek için çift doz almayın.
- İlacınızı mutlaka doktor kontrolünde kullanın, ona danışmadan doz değişikliği yapmayın ya da tedaviyi sonlandırmayın. Şiddetli yan etkiler yaşayabilirsiniz.
Deksametazon dozları ve kullanılacak doz hesabı
Dekort tablet formu doz ayarı
- Yetişkinlerde: Önerilen başlangıç dozu günlük 0.75 – 9 mg arasıdır. Bu dozun 3 veya 4 seferde alınması gerekir. Durumu hafif olan hastalarda 0.75 mg’ın altında, ağır vakalarda ise 9 mg’ın üstünde bir doz uygulanabilir.
- Çocuklarda: Doz çocuğun ağırlığına göre belirlenir. Önerilen başlangıç dozu günlük 0.02 – 0.3 mg/kg’dır. Ancak hastalığın durumuna göre değişebilir. Bu dozun 3 veya 4 seferde alınması gerekir. Devamında 0.01 – 0.1 mg/kg’lık doz uygulanır.
- Yaşlılarda: Yaşlılarda, böbrek, karaciğer veya kalp fonksiyonu düşüklüğü ve başka ilaç kullanımları nedeniyle düşük dozla başlanmalıdır. Özellikle kortikosteroid kullanan yaşlılarda diyabet, sıvı retansiyonu ve hipertansiyon riski dikkate alınmalıdır.
Dekort ampul formu doz ayarı
Uygulanacak doz doktor tarafından belirlenmelidir.
Dekort (Deksametazon) doz aşımı
Yüksek doz deksametazon, boğazda şişme, cilt reaksiyonu ve nefes zorluğu gibi yan etkilere neden olabilir. Eğer almanız gerekenden fazla Dekort kullandıysanız hemen doktorunuza ya da eczacınıza danışın.
Deksametazon kullananlar nelere dikkat etmeli?
Deksametazon ilaç etkileşimleri
Dekort (deksametazon) ile bazı ilaçların birlikte kullanımı şiddetli yan etkilere ya da ilaçların etki mekanizmalarında değişikliğe neden olabilir. Aşağıdaki ilaçlardan birini ya da başka herhangi bir ilaç kullanıyorsanız tedaviye başlamadan önce doktorunuza bilgi verin:
- Kan sulandırıcılar (Varfarin vb.)
- Hipertansiyon ilaçları
- Diüretikler (idrar söktürücüler)
- Bazı antibiyotikler (Rifampisin ve rifabutin)
- Epilepsi ilaçları (Fenitoin, karbamazepin, fenobarbiton ve primidon)
- Aspirin veya fenilbutazon
- Diyabet ilaçları,
- Potasyum düşürücü ilaçlar
- Bazı kanser ilaçları (Aminoglutethimid vb.)
- Efedrin (burun tıkanıklığında kullanılır)
- Asetazolamid (glokom ilacı)
- Karboneksolon (mide ülseri ilacı)
Dekort ve alkol etkileşimi
Alkol, deksametazonun bazı yan etkilerini arttırabilir. Dekort tedavisi sırasında alkol kullanmayın.
Dekort nasıl bırakılır?
Dekort tedavisi kademeli olarak ve doktor kontrolünde sonlandırılmalıdır. Eğer ilaç birden kesilirse hasta; ateş, baş ağrısı, görme bozukluğu, hasta hissetme, kas ve eklem ağrısı, burnun içinde şişme, kilo kaybı, kaşıntı ve konjonktivit gibi yoksunluk belirtileri yaşayabilir.
Dekort formları ve türleri
- Tablet: 0,5, 0,75, 4, 8 mg Dekort 8 Mg/2 Ml Im/Iv
- Enjeksiyonluk çözelti: 8 mg / 2 ml
- Göz ve kulak damlası: 5 mg / 5 ml
Deksametazon içeren (Dekort muadili) diğer ilaçlar
- Cebedex: Göz ve kulak damlası – 5 mg / 5 ml
- Deksamet: Ampul – 8 mg / 2 ml // Şurup 0.05 mg
- Deksinject: Enjeksiyonluk çözelti içeren ampul – 8 mg / 2 ml
- Deksoftan: Göz damlası – 5 mg / 5 ml
- Dexa-Sine: Damla – 1 mg / 5 ml // Tek kullanımlık göz damlası çözelti – %0.1 // Oft.solüsyon – 0.4ml / 1.3 mg
- Dexoject: Enjeksiyonluk çözelti içeren ampul – 8 mg / 2 ml
- Gadexon: Enjeksiyonluk çözelti içeren ampul – 8 mg / 2 ml
- Infladox: Enjeksiyonluk çözelti içeren ampul – 8 mg / 2 ml
- Kordexa: Tablet – 0,5, 0,75, 4, 8 mg
- Maxidex: Steril Oft. Pomad – %0.1 // Oft.sol. 0.1 mg
- Medexol: Göz ve kulak damlası – %0.1
- Onadron: Enjeksiyonluk çözelti içeren ampul – 8 mg / 2 ml // Damla – 1 ml / 1 mg
Kimler Deksametazon kullanmamalı?
Aşağıdaki durumlardan herhangi birine sahipseniz Dekort ya da deksametazon içeren herhangi bir ilaç kullanmayın:
- Deksametazon’a veya ilacın içerdiği diğer maddelere karşı alerji,
- Tüm vücudu etkileyen bir enfeksiyon,
- Canlı aşı (kızamık, kızamıkçık, kabakulak, suçiçeği, oral çocuk felci, sarı humma, BGC tüberküloz aşısı, vb.) yaptırmanız gerekiyorsa.
Deksametazon hangi durumlarda sakıncalıdır?
Eğer aşağıdaki durumlardan birine sahipseniz doktorunuza bilgi verin. Doz değişikliği yapılması gerekebilir:
- Kalp yetmezliği,
- Tüberküloz,
- Karaciğer ya da böbrek sorunları,
- Hipertansiyon (tansiyon yüksekliği)
- Diyabet (Şeker hastalığı)
- Osteoporoz (kemik erimesi)
- Kas zayıflığı
- Sindirim sistemi ya da mide sorunları
- Herpes virüsü kaynaklı göz sorunları,
- Psikiyatrik sorunlar,
- Epilepsi (sara)
- Glokom (göz tansiyonu)
- Miyastenia gravis hastalığı,
- Mide ülseri,
- Migren,
- Parazit enfeksiyonu,
- Büyüme bozukluğu
- Cushing sendromu (hormonal bir hastalık)
- İnme (felç) öyküsü.
Ayrıca çevrenizde su çiçeği veya kızamık geçiren insanlar varsa mutlaka uzak durun.
Emzirme ve hamilelik döneminde Deksametazon kullanımı
Dekort’un ve deksametazon içeren diğer ilaçların gebelikte ve anne sütüne de geçtiği için emzirirken kullanımı önerilmemektedir. Tedavi sırasında hamile kalırsanız mutlaka doktorunuza bilgi verin.
Deksametazon yan etkileri nelerdir?
Ciddi yan etkiler
Aşağıdaki yan etkiler seyrek görülse de ciddi ve acil tıbbi müdahale gerektiren durumlardır. Bunlardan herhangi birini yaşarsanız hemen doktorunuzu arayın veya size en yakın hastanenin acil servisine başvurun:
- Alerjik reaksiyon: Döküntü, kaşıntı, nefes darlığı, bayılma, yüz ve boğazda şişme.
- Psikiyatrik etkiler: Depresif ruh hali, intihar düşüncesi, ruh halinde değişiklikler, sinirlilik, uyku sorunları, hafıza kaybı, halüsinasyon (sanrı) görme, duyma ya da hissetme, korkutucu düşünceler.
Hafif yan etkiler
- Mide şişkinliği, bulantı veya kusma, hıçkırık
- İshal
- Pankreas iltihabı
- Kanda sodyum dengesizliği, kan şekerinde yükselme, kanda pıhtılaşma,
- Tansiyon yüksekliği
- Kalp kası problemleri
- Osteoporoz (kemik erimesi)
- Kas zayıflığı
- Cilt yaralarının yavaş iyileşmesi
- Sivilce
- Göz sorunları (glokom, katarakt, göz enfeksiyonları vb.)
- Adet düzensizliği
- Çocuklarda büyüme yavaşlığı
- Yüzde ödem,
- Epilepsi nöbetleri,
- Şiddetli baş ağrısı
- Halsizlik
- İştah artışı, kilo kaybı ya da kilo artışı
- Ödem
Dekort, iltihap ile bağlantılı hastalıkların tedavisinde etkili olan reçeteli bir tür kortikosteroiddir. İlacın etken maddesi deksametazon, inflamasyon sonucu aşırı aktifleşen bağışıklık sisteminin bu tepkisini engellemeye yardımcı olur ve oluşabilecek hasarı önler. Piyasada tablet, ampul ve göz-kulak için damla formlarında bulunur.
Uygulanacak doz doktor tarafından belirlenmelidir.
Yüksek doz deksametazon, boğazda şişme, cilt reaksiyonu ve nefes zorluğu gibi yan etkilere neden olabilir. Eğer almanız gerekenden fazla Dekort kullandıysanız hemen doktorunuza ya da eczacınıza danışın.
Dekort (deksametazon) ile bazı ilaçların birlikte kullanımı şiddetli yan etkilere ya da ilaçların etki mekanizmalarında değişikliğe neden olabilir. Aşağıdaki ilaçlardan birini ya da başka herhangi bir ilaç kullanıyorsanız tedaviye başlamadan önce doktorunuza bilgi verin:
Alkol, deksametazonun bazı yan etkilerini arttırabilir. Dekort tedavisi sırasında alkol kullanmayın.
Ayrıca çevrenizde su çiçeği veya kızamık geçiren insanlar varsa mutlaka uzak durun.
