Bacaklarda uyuşukluk, kas krampları, güçsüzlük, uyuşma ve ağrı gibi belirtilerle ortaya çıkan belde kanal daralması, ileri yaş hastalığı olarak bilinmekle birlikte her yaş grubunda yaşanabilmektedir. Fizik tedavi, çeşitli ilaçlar ve enjeksiyon uygulaması gibi cerrahi dışı yöntemler belde kanal daralması tedavisi için ilk uygulanacak metotların başında gelmektedir. Bu tedavilerden fayda göremeyen ve günlük yaşamı olumsuz yönde etkilenen hastalar için ise cerrahi müdahaleler ön plana çıkmaktadır.
Memorial Şişli Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü Uzmanları, belde kanal daralması ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Belde kanal (Spinal stenoz) daralması nedir?
Omurga, kemik yapılar ve aralarında bulunan disk denilen yumuşak dokulardan birbirlerine bağlanmaktadır. Omuriliği koruyan ve çevreleyen kemik yapıdaki omurga içerisinde bir kanal içermektedir. Bu kanalın içinden omurilik geçmektedir. Omuriliği içinde geçtiği bu kanalın çeşitli nedenlerle daralmasına Spinal stenoz yani belde kanal daralması denir.
Belde kanal daralması (Spinal stenoz) nedenleri nelerdir?
Omuriliğin geçtiği kanal farklı nedenlerle daralabilmektedir. Damarların iç hacminin çeşitli nedenlerle daralması gibi omuriliğin içinden geçtiği kanal da daralabilmektedir.
Belde kanal daralması (Lomber dar kanal) nedenleri genel olarak şu şekilde sıralanabilir;
Belde kanal (Spinal stenoz) daralması belirtileri nelerdir?
Belirtilerinin benzerliği yüzünden belde kanal daralması çoğu zaman bel fıtığı ile karıştırılabilmektedir. Belde kanal daralması hiçbir belirti vermeden de ilerleyebilmektedir. Belde kanal daralması (Lomber dar kanal) belirtileri genel olarak şu şekilde sıralanabilir.
Belde kanal daralması (Spinal stenoz) teşhisi nasıl konulur?
Belde kanal daralması (Lomber dar kanal) teşhisinde hastanın hikayesi çok önemlidir. Klinik muayene ve hastanın şikayetleri değerlendirildikten sonra radyolojik görüntülemelerle teşhis netleştirilebilir. Manyetik Rezonans (MR) ve Bilgisayarlı Tomografi (BT) görüntülemeleri ile belde kanal daralması teşhisi rahatlıkla konulabilmektedir.
Klinik muayenede hastaların en çok dile getirdiği şikayetlerin başında yürüyüş mesafelerinin kısalması, yürüyüş sırasında durarak dinlenme ihtiyacı hissedilmesi vardır. Hastalar eğilerek yürüdükleri zaman şikayetlerinin azaldığını dile getirmektedir. Hastaların postürleri yani duruşları ilerleyen aşamalarda değişmektedir.
Belde kanal daralması (Spinal stenoz) tedavisi nasıldır?
Belde kanal daralmasının tedavisi hastanın genel durumu ve hastalığın evresine göre farklılık gösterebilmektedir. Belde kanal daralması (Lomber dar kanal) ile evre değilse cerrahi dışı tedaviler ön plana alınmaktadır.
BELDE KANAL DARALMASI HAKKINDA SIK SORULAN SORULAR
Belde kanal daralması (Lomber dar kanal) ameliyatının süresi darlığın şiddetine ve darlığın kaç seviyede olduğuna bağlı değişebilmektedir. Belde kanal daralması tek bir seviyede ise ve ameliyat sırasında vida benzeri implantlar kullanılacaksa ameliyatın süresi 1,5 – 2 saat sürebilmektedir. Belde kanal daralması ameliyatı sırasında implant gerekmiyorsa ameliyat süresi yaklaşık 1 saat sürmektedir. Ancak belde kanal daralması 3-4 seviyeyi içeriyor ve kullanılması gereken implat sayısı 4-5 seviye ise ameliyat süresi 5-6 saat sürebilmektedir.
Her cerrahi işlem gibi belde kanal daralması ameliyatının da riskleri olabilmektedir. Ameliyat ile ilgili riskler ve komplikasyonların yaşanmaması için operasyonu bu konuda tecrübeli bir ekibin gerçekleştirmesi çok önemlidir. Aynı zamanda tam donanımlı bir hastane seçilmelidir. Belde kanal daralması (Lomber dar kanal) ameliyatının olası riskleri genel olarak şu şekilde sıralanabilir;
Belde kanal daralması ameliyatından sonra hastaların normal yaşantılara dönmesi kişilere göre farklılık gösterebilmektedir. Hastanın aktivite seviyesi bunda etkili olmaktadır. Belde kanal daralması (Lomber dar kanal) ameliyatı sonrası sosyal veya iş hayatına dönüş genel olarak şu şekilde olmaktadır.
Hastaların tarif edilen yasaklı bel hareketlerine en az 3 ay dikkat etmeleri gerekmektedir. Özelikle implant yerleştirilen hastalarda kemik kaynama olana kadar yasaklı hareketlere dikkat etmesi gerekmektedir. Taburcu olduktan sonra hastaların yara yerinde akıntı, yara dudaklarında açılma, önceden olmayan şiddetli bir ağrı olması, bacaklarda sonradan güç kaybı oluşması durumunda ameliyatı yapan doktoru ile irtibata geçmesi gerekmektedir. Beli zorlayıcı, omurgaya baskı yaratacak özellikle; öne, arkaya eğilme, beli çevirme gibi hareketlerden uzak durulmalıdır.
Belde kanal daralması (Lomber dar kanal) mekanik bir daralmadır. Yapılan bilimsel araştırmalara göre belde kanal daralmasını önleyecek ya da tedavisinde bitkisel ya da doğal tedavilerin yeri bulunmamaktadır. Cerrahi tedavilerin yanında medikal ağrı kesiciler, fizik tedavi ve enjeksiyon tedavisi gibi cerrahi dışı tedaviler bulunmaktadır.
Belde kanal daralması (Lomber dar kanal) tedavisinde fizik tedavi egzersizleri ileri olmayan seviyelerde ilk başvurulan tedavi yöntemidir. Belde kanal daralması ameliyatında sonra ise yürüyüşün yanında özellikle zayıflayan bacak kaslarını güçlendirmek için özel egzersizler uygulanabilmektedir. Yatarken bacağın düz kaldırılması ya da yatak içinde dizi bastırma gibi egzersizlerle bacak kasları güçlendirilebilmektedir.
Ameliyattan önce uygun hastaların ilk olarak denemesi gereken tedavi yöntemlerinden birisi fizik tedavidir. Erken aşamada ileri nörolojik bulgular yoksa öncelik fizik tedavi yöntemleridir. Her hastaya ameliyat yapılmamaktadır. Belde kanal daralması (Lomber dar kanal) tedavisinde öncelikle ameliyatsız yöntemler denenmelidir.
Belde kanal daralması (Lomber dar kanal) ameliyattan sonra cerrahinin yol açtığı ağrılar yaşanmaktadır. Ancak bu ağrılar kalıcı değil geçici ağrılardır. Bir süre devam edebilir. Ameliyat öncesi yaşanan bacak ağrıları, kramplar karıncalanma hissi de bir süre devam edebilir. Ameliyattan 6 ay sonrası tam bir iyileşme görülmektedir. Şikayetlerde net bir azalma görülür. 6 aya kadar bu şikayetler azalarak devam edebilir.
Belde kanal daralması ameliyatından sonra hasta belli bir süre doktor kontrollerini aksatmamalıdır. Ancak yaşanacak bazı şikayetlerde zaman kaybetmeden doktora başvurulmalıdır. Bu şikayetler şu şekilde sıralanabilir;
Belde kanal daralması (Lomber dar kanal) ve bel fıtığı ameliyatı aynı seansta yapılabilmektedir.
Omurga sağlığına dikkat etmeyen kişilerde belde kanal daralması (Lomber dar kanal) yaşanabilmektedir. Hareketsiz yaşam süren, ağır işlerde çalışan, uzun yol şoförleri ya da masa başı çalışanlar belde kanal daralması için riskli gruptadırlar.
